Shira utfila & Kajhan Kalor i Erdal Erzindžan
Nastup multietničkog domaćeg sastava Shira Utfila i istočnjačkih virtouza Kajhana Kalora i Erdala Erzindžana biće održan u okviru Pocket Globe festivala, u subotu, 12. novembra u 20 časova u Pozorištu mladih, na sceni Pera Dobrinović.
• Shira Utfila (SRB)
Grupu Shira Utfila je 2000. godine osnovao Stefan Sablić – pevač, svirač uda i kanuna, aranžer, kompozitor, pozorišni reditelj i kantor. Stefanova raznolika interesovanja, kao i usavršavanja u Srbiji i Izraelu, doprineli su i omogućili mu da temeljno i sistematično pristupi sefardskoj muzičkoj tradiciji, kao i opštem jevrejskom nasleđu i tradiciji drugih naroda koji su u minulim vekovima delili istorijske, geografske i kulturne predele Balkana, Mediterana i Bliskog istoka. Shira utfila je multietnički i multikonfesionalni ansambl, koji svoju inspiraciju crpi iz raznolikosti i bogatstva judeo-španske, osmansko-turske, arapske i balkanske muzičke tradicije. Objavili su devet albuma – sedam sa narodnom i dva sa liturgijskom muzikom. Istovremeno nostalgična i tako živa, evocirajući bogatstvo sefardske baštine, muzika benda Shira utfila čuva tradiciju, kreativno je osvežavajući, istražujući njene bogate potencijale i kulturni dijalog s drugim tradicijama i pružajući to sledećim generacijama kao dar i odgovornost. Bend je obišao desetak zemalja i sarađivao na raznim projektima koji uključuju sefardsku muziku. Shira utfila strastveno spaja svoje znanje o klasičnim tradicijama i predanost njihovom očuvanju sa dobrim osećajem za improvizaciju i fuziju. Njihov specifičan zvuk donosi moderan pristup istorijskom nasleđu. Pored Stefana, bend čine: Branislava Podrumac (vokal), Aleksandar Jovanović Šljuka (klavir), Filip Krumes (violina), Sinan Aćifović (klarinet), Srđan Đorđević (kontrabas) i Goran Milošević (udaraljke).
• Kajhan Kalor i Erdal Erzindžan (IRN / TUR)
Ovaj koncert nam donosi muziciranje dvojice virtuoza, prožeto tradicionalnim zvucima kultura iz kojih oni potiču – Persije (Iran) i Anadolije (Turska). Klasične muzičke tradicije Persije i osmanske Turske imaju mnogo toga zajedničkog. Dele drevni modalni sistem poznat kao makam (maqam), kao i improvizaciju, koja igra ključnu ulogu u izvođenju. Isto tako, narodne muzičke tradicije ove dve zemlje imaju mnogo toga zajedničkog: sličnost pojedinih instrumenata i tehnika sviranja na njima, te tehnike pevanja u višim registrima, koje su tako uobičajene u planinskim zemljama i koriste ih pevači širom ovog ogromnog područja. Muzika koju ovi muzičari izvode – Kajhan Kalor na kemenčeu (tip lire) i Erdal Erzindžan na baglami (vrsta tambure) – ima korene u dubokoj prošlosti, ali je i sasvim moderna. Dominantno je instrumentalna, što predstavlja odstupanje od tradicije obeju kultura u kojima je pevač vodeća ličnost. Iako je tradicionalno pevana poezija sastavni deo gotovo celokupne bliskoistočne muzike, u ovom slučaju atmosferu poezije prenosi zvuk instrumenta. Ovaj apstraktniji način prenošenja emocija i produhovljenosti uvek je bio prisutan u istočnjačkoj muzici. U vokalnoj tradiciji od arapskog sveta do Irana i Indije, prateći instrument je nastojao da oponaša nijanse glasa, često ponavljajući melodijske fraze ili delujući kao most između strofa. U pogledu duhovnosti i emocionalnosti, muzika Kajhana Kalora i Erdala Erzindžana je veoma intenzivna, poput molitve. Nastoji da slušaoca uvede u svoje carstvo nalik transu, preplićući ekstatične ritmove sa raskošnim melodijskim frazama. Kajhan i Erdal često sarađuju, a dosad su objavili jedan zajednički album: The Wind (ECM, 2006.). Koncert na festivalu Pocket Globe predstavlja njihov premijerni nastup u Srbiji.
Koncert će biti održan u okviru prvog World Music Festivala Pocket Globe koji donosi šest izvanrednih koncerata u Novom Sadu (Novosadska sinagoga / Pozorište mladih), od 10. do 12. novembra. U okviru koncertnog programa nastupiće umetnici iz Srbije, Bosne i Hercegovine, Slovenije, Maroka, Francuske, Turske, Kipra i Irana.
Foto: Promo